BRICS’in Pandemi Anlaşmasına Destek Vermesi İki Yüzlülük mü?
Dünya, yeni bir küresel sağlık krizine hazırlanırken, perde arkasında oynanan güç oyunları insan hayatını doğrudan tehdit ediyor. BRICS ülkeleri (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika), bağımsızlık ve çok kutupluluk iddialarıyla öne çıkarken, 20 Mayıs 2025’te sessiz sedasız kabul edilen Pandemi Anlaşması’na verdikleri destek, bu söylemlerin ne kadar samimi olduğunu sorgulatıyor.
Peki, gerçekten insanlığın sağlığı için mi hareket ediyorlar, yoksa küresel ilaç devlerinin çıkarlarına hizmet eden bir oyunun parçası mı? Bu anlaşmanın perde arkasında yatan gerçekler, küresel sağlık sisteminin geleceğini ve ulusal egemenlikleri nasıl şekillendiriyor?
BRICS’in Söylem ve Eylem Çelişkisi
BRICS ülkeleri, küresel sahnede bağımsızlık ve çok kutupluluk söylemleriyle öne çıkıyor. Ancak Pandemi Anlaşması’na verdikleri oybirliği desteği, bu iddiaların ne kadar yüzeysel olduğunu gözler önüne seriyor. Özellikle Rusya’nın çekimser kalması, ama aynı zamanda Batılı ilaç firmalarıyla iş birliği yapması, bu çelişkinin somut örneği.
Çin’in anlaşmanın kabulünde aktif rol alması ve ek finansman taahhüdünde bulunması ise, BRICS’in aslında küresel sağlık yönetişiminde Batı ile iş birliğini sürdürdüğünü gösteriyor olması, blok içindeki farklılıkları ve ortak çıkarları ortaya koyarken, bağımsızlık söyleminin ne kadar samimi olduğunu sorgulatıyor.
Pandemi Anlaşması’nın Kabul Sürecinde Tartışmalar ve Rusya’nın Çifte Standardı
Dünya Sağlık Asamblesi’nde tamamlanmamış bir metnin oy kullanılmadan kabul edilmesi, çok taraflılık adına büyük bir adım olarak sunulsa da, demokratik süreçten uzak alınması ciddi eleştirilere yol açtı. Rusya ise anlaşmanın Batılı ilaç şirketlerinin çıkarlarına hizmet ettiğini savunarak çekimser kalıyormuş gibi görünse de, pandemi döneminde bu firmalarla iş birliği yaparak ekonomik çıkar sağladığı gerçeğiyle çelişiyor.
AstraZeneca ile ortak projeler yürütmesi, Sputnik V aşısını Batılı aşılarla kombine etmesi ve Pfizer ile ortak araştırmalar yapması, Moskova’nın çıkarlarını ön planda tuttuğunu gösteriyor. Bu çifte standart, BRICS’in çok kutupluluk söylemi ile küresel sistem içindeki gerçek konumu arasındaki derin uçurumu ortaya koyuyor.
Pandemi Anlaşması’nın Küresel Sağlık Sistemine Etkileri
Pandemi Anlaşması, DSÖ tarafından küresel sağlık krizlerine karşı koordinasyonu artırmak amacıyla sunulsa da, ulusal yasaları doğrudan yönlendirme yetkisi vermiyor. Ancak sağlık alanında küresel standartların dayatılması ve Batılı ilaç şirketlerinin çıkarlarının korunması için güçlü bir araç haline gelebilir. “Tek Sağlık” yaklaşımının pandemilere getirilmesi, bazı ülkelerde zorlayıcı sağlık politikalarının önünü açabilir ve ulusal egemenlikler üzerinde baskı oluşturabilir.
Türkiye ve Diğer Ülkeler İçin BRICS’in Anlamı
BRICS’in küresel sağlık politikalarındaki bu çelişkiler, Türkiye gibi ülkeler için kritik sonuçlar doğuruyor. Küresel sağlık krizlerine hazırlık ve müdahale mekanizmalarının hukuki bağlayıcılığa kavuşması, ulusal egemenlik ve sağlık politikalarının dış müdahalelere açık hale gelmesi riskini artırıyor.
Türkiye’nin de içinde bulunduğu BRICS-T ülkeleri arasında sağlık harcamalarının verimliliği, çevresel sürdürülebilirlik ve ekonomik büyüme gibi faktörler sağlık politikalarını şekillendiriyor. Ancak küresel mekanizmalara entegrasyon, ulusal bağımsızlık iddialarını zayıflatıyor ve bu durum dikkatle izlenmeli.
Sonuç: BRICS’in Gerçek Niyetleri Sorgulanmalıdır
BRICS’in resmi söylemleri ile fiili politikaları arasındaki derin uçurum, küresel sağlık ve yönetişim alanında karmaşık ve çok katmanlı planların varlığını işaret ediyor. Pandemi Anlaşması’nın küresel gücü elinde tutan aktörlerin çıkarlarına hizmet eden bir araç olarak kullanılması, ulusal egemenliklerin ve halk sağlığının ciddi tehdit altında olduğunu gösteriyor.
Türkiye ve diğer ülkeler için bu durum, halkın bilinçlenmesi, sorgulaması ve küresel müdahalelere karşı hem bireysel hem de toplumsal düzeyde harekete geçmesi gerektiği anlamına geliyor. Aksi halde, sağlık ve egemenlik alanında kayıplar kaçınılmaz olacaktır.
Unutulmamalıdır ki, küresel sağlık politikaları sadece teknik meseleler değil, aynı zamanda ulusal güvenlik ve toplumsal bağımsızlıkla doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle, BRICS’in gerçek niyetleri ve küresel yönetişimdeki rolü üzerine derinlemesine düşünmek, sorgulamak ve harekete geçmek, Türkiye’nin ve tüm insanlığın geleceği için hayati önem taşımaktadır.
Küresel İfşa…
Yazar
Okuyucularımız, kaynak gösterdikleri takdirde içerikleri izin almadan kullanabilirler. Aksi takdirde kanunen fikir hırsızlığına, Allah katında da kul hakkına girerler.
